BLOG – Naar aanleiding van het thema van deze zomer: geniet van het leven, stel ik de vraag: hoe kun je van het leven genieten als er veel pijnlijks in je leven is?
We maken in ons leven allemaal pijnlijke gebeurtenissen mee; sommigen van ons meer dan anderen. Eerlijk is dat, voor ons gevoel, meestal niet verdeeld. Daar hebben we mee te dealen. We hebben de neiging pijn zoveel mogelijk te vermijden. We willen die het liefst niet voelen. We onderdrukken het door onze overlevingsstrategieën of simpelweg door pillen, alcohol of drugs. We ‘genieten’ van ons glas wijn, maar niet heus, als de functie vooral is om de pijn er onder te houden. Op die manier wordt er makkelijk teveel gedronken, met alle gevolgen van dien.
Er is een toename van het aantal 50-plussers met een drankprobleem
In de verslavingszorg wordt een toename geconstateerd van het aantal 50-plussers met een drankprobleem. Daan Deenik van verslavingskliniek SolutionS verklaart dat als volgt: “Als er iets heftigs gebeurt, zoals het verlies van werk of het overlijden van een dierbare, kan alcohol een vriend worden om op te leunen.” Maar een goede vriend is alcohol uiteraard helemaal niet. “Alcohol maakt meer kapot dan je lief is”.
Afvlakking van gevoelens
Onderdrukken van emotionele pijn kan tijdelijk nodig zijn. Maar het levert meestal ook een afvlakking van andere gevoelens op, zodat je je minder blij, enthousiast of geïnspireerd kan voelen; minder voluit geniet van je leven.
Verlieservaringen kunnen heel pijnlijk zijn. Als je je partner verliest en je hebt nog jonge kinderen, moet je door om voor hen te zorgen. Dan kan het functioneel zijn de pijn af en toe te parkeren om niet overweldigd te worden en jezelf staande te kunnen houden. Maar een ingrijpend verlies vraagt er altijd om berouwd te worden. Ook al moet je door. Ook al kun je dat niet elk moment van de dag uiten. Het hoeft ook niet allemaal in één keer, maar kan bij stukjes en beetjes. Bijvoorbeeld op een plek waar iemand (een vriend, familielid, therapeut) is die jou helpt bij je gevoel te komen en je steunt deze pijn te verdragen. Het vraagt aandacht, tijd en energie om te rouwen.
De taken waar je voor staat, zijn:
- Erkennen van de werkelijkheid van het verlies
- Doorleven van de pijn, voelen van de emoties die dit verlies oproept
- Aanpassen aan een leven zonder hetgeen/degene die je verloren bent
- Weer houden van het leven
Een rauw proces
In het boek ‘Vrouw in rouw’ beschrijft Trix Broekmans haar rouwproces na de dood van haar partner: een tamelijk rauw proces. Aan het eind meldt ze dat ze opeens weer bloemen ziet en vogels hoort en dat ze daardoor beseft dat ze weer aan het genieten is: “Er is een grauwsluier weg. Een soort verdoving uitgewerkt. Ik voel alles scherper. Ook het gemis. Maar dat voelt niet als een stap achteruit. Dat gemis hoort bij mij.”
Het is een levenskunst om af en toe even helemaal in het nu aanwezig te zijn: niet bezig zijn met pijn uit het verleden, niet bezig met zorgen voor de toekomst. Even alle aandacht in het huidige moment, bijvoorbeeld door op te gaan in een prachtig muziekstuk, je te verliezen in een heerlijke dans, verwondering te voelen over een ontluikend sneeuwklokje. Het zijn vaak de kleine dingen die het kunnen doen in een heftige periode, als je er oog voor hebt. De kleine dingen die weer spoortjes van plezier in je wakker kunnen maken. Als je dat voedt, kan het goede gevoel weer toenemen. De kunst is lichtpuntjes op te merken in donkere tijden zodat ze jouw pijn letterlijk en figuurlijk kunnen verlichten.
